Trong tám tháng đầu năm nay, VN ký xuất khẩu trên 5,5 triệu tấn gạo, trong đó đã giao 4,575 triệu tấn, vượt qua Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo nhiều nhất thế giới. Thế nhưng, giá gạo cùng chủng loại của VN thấp hơn gạo Thái tới hơn 100 USD/tấn, khoảng cách xa nhất sau nhiều năm. Thậm chí, theo đánh giá của Hiệp hội Lương thực VN (VFA), giá gạo VN còn thấp nhất thế giới.
Theo ông Nguyễn Thọ Trí - phó chủ tịch VFA, tình hình xuất khẩu vẫn khả quan bởi hai nước xuất khẩu gạo lớn cạnh tranh với VN là Ấn Độ và Thái Lan đều đang gặp khó. Trong đó, Ấn Độ bị mất mùa nên thay vì xuất khẩu như mọi năm, nước này đang còn phải xem xét đến khả năng nhập khẩu gạo và lúa mì.
Còn Thái Lan, dù lượng gạo hàng hóa tồn kho lớn (trên 7 triệu tấn) nhưng do chính sách mua lúa của người dân với giá cao khiến Chính phủ Thái Lan không thể xuất khẩu với giá thấp. Vì vậy, ngay cả trong trường hợp Thái Lan bung hàng ra xuất khẩu thì do lợi ích của chính mình, Thái Lan cũng không hạ được giá thấp như giá mà các doanh nghiệp VN đang bán. Trong khi đó, nhu cầu gạo của thế giới vẫn còn do năm nay các nhà nhập khẩu theo kiểu “ăn đong”, tức là mua tới đâu dùng tới đó chứ không mua dự trữ như những năm trước. Vì vậy, thị trường có thể trầm lắng trong thời gian ngắn hạn chứ không bị đóng băng.
Thế nhưng ngày 9-9, thành viên của một đơn vị xuất khẩu gạo trong nước đã tung lên mạng tin gạo 5% tấm chất lượng cao có giá dưới 350 USD/tấn và khẳng định giá này đã được xác nhận (booked). Đây là một mức giá vô lý, không chỉ bởi nó quá thấp so với giá gạo xuất khẩu trung bình trong tám tháng đầu năm của VN (408 USD/tấn) mà còn vì nó thấp hơn nhiều so với mức giá sàn mà VFA đưa ra (400 USD/tấn). Mà theo quy định của VFA, hợp đồng có giá dưới mức sàn sẽ không được chấp thuận để xuất khẩu.
Nhưng bằng một cách nào đó, những hợp đồng “phá giá” xuất khẩu gạo vẫn được thông qua. Ngay cả VFA cũng thừa nhận quy định chỉ là quy định vì các doanh nghiệp có rất nhiều chiêu để lách luật. Hiện VFA có danh sách của bảy công ty bán phá giá và dự kiến sẽ đề xuất cấm xuất khẩu gạo trong vòng một năm. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những con “sâu nhỏ” bán vài ngàn tấn không thấm vào đâu so với những “đại gia” bán phá giá hàng trăm ngàn tấn mà chưa được chỉ mặt đặt tên.
VFA đã nhiều lần khuyến cáo các doanh nghiệp VN không nên tiếp tục hạ giá để làm phức tạp tình hình, ảnh hưởng tới những hợp đồng lớn. Khi một công ty bán với giá thấp thì các nhà nhập khẩu sẽ dựa vào đó để ép giá các doanh nghiệp còn lại. Nhưng vì quyền lợi của mình, một số doanh nghiệp vẫn đang hi sinh lợi ích của cả ngành xuất khẩu và quyền lợi của người dân trồng lúa. Và để tiếp tục bám đất, người dân chỉ còn biết trông chờ vào giá gạo bảo hiểm của Chính phủ mới có lời chút ít.
TRẦN MẠNH
No comments:
Post a Comment