Soạn giả Nguyễn Phương, RFA
2009-09-06
Thưa quý thính giả, trong buổi lễ cúng 49 ngày của cố nữ nghệ sĩ lão thành Phùng Há, ông Diệp Nam Thắng tức ông Bầu Xuân giám đốc đoàn cải lương Dạ Lý Hương trước năm 1975, hiện đang là trưởng Ban Quản lý Nghĩa Trang và Chùa Nghệ Sĩ, tọa lạc tại số 89 đường Thống Nhất quận Gò Vấp, buồn bã cho các nghệ sĩ biết quyết định giải tỏa nghĩa trang chùa Nghệ sĩ.
Nghĩa trang chùa Nghệ sĩ tại Gò Vấp
Ông Bầu Xuân nói: “Ủy Ban Nhân Dân quận Gò Vấp đã mời tôi lên để thông báo về việc giải tỏa nghĩa trang chùa Nghệ sĩ. Nhà nước không lấy đất, chỉ yêu cầu bốc mộ tất cả rồi hỏa táng, sau đó đưa những hũ cốt vào tháp cốt được xây trong khuôn viên chùa. Tuy nhiên không phải ngôi mộ nào cũng được bốc. Trong khi đó chùa lại không có tiền để làm công việc lo chu tất phần hỏa táng cho hơn 700 ngôi mộ nghệ sĩ. Do vậy, tôi thông báo đến người thân của các nghệ sĩ được chôn cất tại đây, ai bốc mộ sớm sẽ được ưu tiên đưa vào tháp cốt này.”
Cải thiện điều kiện môi sinh?
Tin đau lòng này làm chấn động giới nghệ sĩ cải lương ở trong và ngoài nước. Các khán giả ái mộ cải lương, các nhà trí thức, các nhà hoạt động văn hóa nghệ thuật ở nước ngoài quen biết với Nguyễn Phương và từng ái mộ những nghệ sĩ tài danh được an táng trong nghĩa trang nghệ sĩ như ông Năm Châu, Ba Vân, Thanh Tao, Thanh Nga, Út Trà Ôn, Cô Năm Đồ, cô Kim Thoa, Hoàng Giang, Trường Xuân, Hà Triều, Hoa Phượng, Vĩnh Điền, Loan Thảo, Hoàng Việt, Minh Phụng…vân vân đều gởi e mail hoặc gọi điện thoại cho Nguyễn Phương để hỏi thăm tin tức liên quan đến việc Ủy Ban Nhân Dân Quận Gò Vấp báo cho bầu Xuân biết quyết định giải tỏa nghĩa trang nghệ sĩ với lý do là để cải thiện điều kiện môi sinh trên địa bàn quận Gò Vấp.
Thưa quý thính giả, theo Nguyễn Phương được biết thì ký giả Thanh Hiệp đã đăng tin giải tỏa nghĩa trang nghệ sĩ ở Gò Vấp vào ngày 01 tháng 9 năm 2009 trên nhật báo Người Lao Động. Tin đăng trên báo Người Lao Động gây hoang mang, lo lắng trong hàng ngàn nghệ sĩ và khán giả ái mộ cải lương nên ông Trương Văn Non, chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân Quận Gò Vấp đã triệu tập phóng viên Thanh Hiệp đến quận để làm việc. Ông Trương Văn Non khẳng định không có việc giải tỏa nghĩa trang nghệ sĩ.
Ông Nguyễn Hồng, phó chủ tịch thường trực UBND quận giải thích: “Vận động giải tỏa nghĩa trang trên địa bàn quận Gò Vấp theo kế hoạch 37/KH-UBND ngày 22 tháng 5 năm 2009, nhằm mục đích cải thiện điều kiện môi trường trên địa bàn. Đây là chủ trương được tiến hành trên cơ sở vận động tự nguyện… đối tượng là các nghĩa trang gia tộc đang tồn tại trong khu dân cư. Quận chưa đặt vấn đề giải tỏa nghĩa trang nghệ sĩ thành phố.”
Lời của ông Phó chủ tịch Nguyễn Hồng nói rõ ràng là chưa có đặt vất đề giải tỏa nghĩa trang nghệ sĩ… Chưa có thể hiểu là chưa đặt ra bây giờ nhưng có thể sẽ đặt ra trong một thời gian tới, gần hay xa chưa biết. Có người nghĩ đó là một dự án treo như bao nhiêu dự án treo khác ở thành phố.
Tưởng cũng nên nhắc lại chùa nghệ sĩ có tên là Nhựt Quang Tự, xây dựng từ năm 1949 do các nghệ sĩ Phùng Há, Năm Châu, Tư Trang, Thanh Tao, Năm Công và các nghệ sĩ trong Ban Chấp Hành Hội Ái Hữu Nghệ sĩ tương tế và các nghệ sĩ tài danh đứng ra vận động, quyên tiền của Trường đua ngựa Phú Thọ, mua đất ở xã Hạnh Thông Tây Gò Vấp, diện tích 6.080 thước vuông để xây chùa và thành lập nghĩa trang nghệ sĩ. Chùa nghệ sĩ và nghĩa trang nghệ sĩ được hình thành đến nay đúng 60 năm, có hơn 700 ngôi mộ nghệ sĩ và hơn 100 hũ cốt nghệ sĩ được hỏa táng, thờ trong chùa.
Phản ứng của giới nghệ sĩ
Thưa quý thính giả, khi được Nguyễn Phương báo tin này đến anh Hai, bạn của Nguyễn Phương, người hâm mộ nghệ sĩ, thường xuyên trao đổi tin tức nghệ sĩ với Nguyễn Phương, anh Hai gọi điện thoại cho Nguyễn Phương:
Anh Hai: Allô, anh Nguyễn Phương đó hả?
Nguyễn Phương: Dạ, Nguyễn Phương đây, anh Hai gọi điện thoại… có chuyện chi không?
Anh Hai: Tôi mới nghe tin nghĩa trang nghệ sĩ ở Gò Vấp sẽ bị giải tỏa, anh có nghe các nghệ sĩ cải lương ở trong nước có ý kiến gì không?
Nguyễn Phương: Tôi nghe nghệ sĩ Ngọc Giàu nói: “Tôi nghĩ quận Gò Vấp nên xem xét lại vì không đâu trên thế giới có một nghĩa trang dành cho nghệ sĩ như ở nước ta…. Tôi nghĩ là không nên giải tỏa vì mỗi phần mộ trong nghĩa trang này đều mang những giá trị lịch sử, văn hóa và có mối quan hệ mật thiết với công chúng yêu nghệ thuật nhiều thế hệ.”
Anh Hai: Ờ, nói vậy nghe đúng quá…Còn có nghệ sĩ nào có ý kiến nữa không?
Nguyễn Phương: Nghệ sĩ Minh Vương nói:”Chúng tôi đau lòng lắm! Việc xây tháp đặt hũ cốt không khó nhưng những gia đình nghệ sĩ nghèo, không còn người thân thì lấy đâu tiền để làm? Rồi những phần mộ vô chủ sẽ về đâu, nghĩ đến đó chúng tôi đau lòng lắm.”
Nghệ sĩ Bảo Quốc nói: “Nhiều khán giả kiều bào ở nhiều nước đều biết đến nghĩa trang nghệ sĩ. Có người về nước là tìm đến viếng mộ những nghệ sĩ mà họ yêu kính. Có người đã cho tôi xem những bức ảnh chụp bên mộ nghệ sĩ Thanh Nga, chị ruột của tôi. Nay nghĩa trang bị giải tỏa, tức là xóa đi dấu ấn một thời để nhớ, nơi các thế hệ khán giả và nghệ sĩ trẻ bày tỏ tấm lòng tri ân đối với người nghệ sĩ đi trước… tôi nghĩ là các ngôi mộ nghệ sĩ nổi tiếng, có công với sự nghiệp sân khấu và đất nước thì nên giữ nguyên trạng, tu bổ, sửa chửa, nâng cấp để làm khu di tích…”
Anh Hai: Thưa anh Nguyễn Phương còn tiến sĩ cải lương chi bảo Bạch Tuyết, cô tiến sĩ đó có phát biểu ý kiến gì không?
Nguyễn Phương: Tôi chưa nghe… cô tiến sĩ cải lương chi Bảo Bạch Tuyết được người viết báo trên trang web cải lương gọi tặng là nghệ sĩ cao thâm…mà đã là nghệ sĩ cao thâm thì không thể phát biểu trật với đường lối của Đảng và nhà nước. Vậy nên khi nào có định hướng của chánh phủ rồi thì tiến sĩ nghệ sĩ cao thâm cải lương chi bảo Bạch Tuyết sẽ phát biểu y chang như chủ trương, chỉ thị, vậy nên bây giờ chắc chắn là cô chưa phát biểu đâu. Rủi trật đường lối thì đâu còn là nghệ sĩ cao thâm nữa!
Anh Hai: Allô, còn Hội Nghệ Sĩ Sân Khấu? Hội nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế ở Saigon, các ông trong Ban Chấp Hành có phát biểu ý kiến gì không?
Nguyễn Phương: Các ông trong Ban Chấp Hành Hội Sân Khấu, Hội Nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế đều là cán bộ trong biên chế của nhà nước, là những đảng viên…họ không thể có ý kiến gì khác các chủ trương của đảng đâu. Ông Chủ tịch Ủy Ban Nhân Dân Quận thì nhứt định là Thành Ủy Viên và là bí thư hay phó bí thư Quận Ủy, các ông đó đã nói là làm theo nghị định hay kế hoạch số 37 trên KH/UBND ngày 22 tháng 5 năm 2009 thì mọi việc rõ ràng rồi, các Ban chấp hành Hội Sân Khấu hay Hội Nghệ Sĩ Ái Hữu Tương Tế thì cứ theo định hướng đó, đâu có thể có ý kiến đi lệch định hướng đó được.
Anh Hai: Ôi thiệt là buồn, bà Phùng Há vừa nằm xuống, mồ chưa yên, mã chưa đẹp mà đã có chuyện như vậy rồi…nguyện vọng và công lao suốt đời của bà, mới được giới chức chánh quyền đọc ngợi khen trong điếu văn, được cả trăm nghệ sĩ nhắc nhở trong nước mắt tiếc thương người thầy, người mẹ của nghệ sĩ…Nếu nghĩa trang nghệ sĩ bị phá đi, có thể chỗ đó sẽ thành một cái sân golf hay một tòa kiến trúc cư xá cao cấp như cư xá cao cấp Phú Mỹ Hưng, nhưng rồi hình ảnh của những nghệ sĩ thân thương, những kỷ niệm đẹp của những người làm nên một thời hoàng kim của cải lương, làm nên lịch sử cải lương miền Nam chỉ còn lại là bãi cỏ xanh rì, khéo trồng khéo cắt ngay ngắn để trở thành cái sân golf cho những người quý tộc hoặc cho ngoại nhân… Ờ nhân nhắc đến các ngoại nhân, tôi muốn biết các nghĩa trang Quảng Đông, nghĩa trang Triều Châu hay nước Hẹ, nói chung những nghĩa trang của người Tàu có bị giải tỏa cho sạch môi trường không?
Nguyễn Phương: Anh hỏi cái chuyện đó, tôi cứng họng, không thể trả lời. Ghe đánh cá của ngư dân Việt Nam bị Tàu lớn của Trung Quốc đụng chìm mà còn không dám nói đích danh Tàu của Trung Quốc, phải nói là Tàu Lạ… Vậy thì nghĩa trang của Quảng Đông, nghĩa trang Triều Châu hay nghĩa trang nước Hẹ thì gọi là Những Nghĩa Trang Lạ…Những nghĩa trang Lạ đó thì ông nào có mặc giáp sắt vô, cũng không dám giải tỏa…Nghĩa trang lạ mà…bộ muốn giởn mặt với tử thần sao mà dám nhào vô giải tỏa?
Anh Hai: Ôi vậy là hết chuyện để nói rồi….Buồn cho nghệ sĩ của cái nước nhược tiểu của mình quá chừng!
Thưa quý thính giả, chương trình cổ nhạc xin chấm dứt, Nguyễn Phương xin hẹn vào giờ nầy tuần sau.
No comments:
Post a Comment